Aslında tüm figüranlar, oyuncu olmak ister. “Yaratıcılık, işe yarayan bir yeniliktir” demiştir bir reklamcı dede. Yani illa da Cihangir’de olmanıza gerek yok. Diğerlerinin göremediğini gören bünyenin harcı. Gözden kaçan detayı gören söz konusu bünye, bunu diğerlerine gösterir; görmek istemeyenlerin gözünün içine sokar, rahatsız eder. Soru işaretleri yaratır diğerlerinin kafasının içinde.
Biraz olsun düşünmelerini sağlamak rahatlatır bu bünyeyi. Kendine saklayan versiyonları da vardır, ayrıca. Beste yapıp yapıp çekmeceye atar örneğin. Kimse görmez. Ortaya çıkarana kadardır bunun keyfi; ürettikten sonra bir değeri olup olmadığı ilgilendirmez bunu. Sessizlikten yaratmışsa evreni Yaradan, seslerden sessizlik yaratmaktır yaratıcılık… Etimolojik köken itibariyle Latince ‘creare’ sözcüğünden gelen yaratıcılık; yaratmak, doğurmak, meydana getirmek, bulmak, keşfetmek, yenilik yaratmak anlamlarına gelmektedir. Yaratma ise yoktan var etme anlamı taşıyabileceği gibi bilinen şeylerden yararlanılarak yepyeni bir şeyin gerçekleştirilmesi; özgün bir bileşime varılarak, bir takım sorunlara yeni çözüm yolları bulma süreci olarak da anlatılabilir. Yaratıcılık bu anlamda zihinde var olan iki ya da daha fazla kavramı, yeni bileşimler şeklinde formüle etme yeteneği olarak da tanımlanabilir. İnsanın yaratıcılığının eğitim ile geliştirilebilir olduğuna, bunun yanında yaratıcılığın hiçbir şekilde öğretilecek bir şey olmadığına inananlar vardır.
Yaratıcılığı en basit şekliyle daha önceden kombine edilmemiş elemanları kombine etme eylemi olarak da tanımlamak mümkün. Sanatta, müzikte ve hatta ev aletlerinin tasarımında bile yaratıcılığın bu tarafı yatar. Bağlantılarla oynamak ise olaya bir başka bakış açısıdır. Yaratıcılık günlük sorunları çözerken bağlantılarla oynayarak, alışılmışın dışında ama yararlı çözümler oluşturmaktır da aynı zamanda. Yaratıcılık; yetenekleri ve vizyonları dış realiteye yeni ve yararlı bir şekilde sunabilmektir. Yaratıcılığı belirli bir takım değerler, anlamlar, inançlar ve sembollerle tanımlamaya çalışırsak bir noktaya odaklanır ve yaratıcılığı sınırlamış oluruz; ama değerlerin, anlamların, inançların ve sembollerin nasıl oluştuğuna odaklanarak yaratıcılığı tanımlarsak, yaratıcılık o denli özgür kalır.
Yaratıcılık, beyin içerisindeki rastgele fonksiyonlar üreten, zihinsel nesneleri kırpıp yeniden birleştiren algoritmaların çalıştırılması sonucu oluşturulmuş kavramlar içerisinden kayda değer bir anlamı olanını seçebilme yetisidir.
Tüm bu süreç bilinçsiz olduğu için genelde rasyonel akıl ile yaratıcılık ayrı süreçler olarak düşünülür, oysa donanım bir tane olduğuna göre sonuç da aynı donanımın ürünü olmalı. Tüm yaratıcılık sürecinde, sonucu etkileyebilecek birkaç parametre bulunur ve süreci ayrıntıları ile tarif etmek her ne kadar zor olsa da bu parametreler gayet net bir şekilde incelenebilir. Birinci parametre, zihindeki nesnelerin ve kavramların bolluğudur. Okuyarak, gezerek, inceleyerek, anlamaya çalışarak çoğaltılabilecek bu nesne ve kavramlar, daha sonra onları çeşitli biçimlerde kesen, biçen, bozup yeniden yapan, keyfine göre bir yazılım içerisinden geçirilir. Yazılımın esnekliği ve kesme-birleştirme kabiliyeti de en az nesne ve kavramların çokluğu kadar önemlidir. Ayrıca bu yazılımı çeşitli parametrelerle çalıştırmak, üretim alanını ya da olası ürünlerini belirli bir aralıkta tutmak da olasıdır. Son ve en önemli aşama zihinde oluşan binlerce yeni ürün içerisinden bir anlam ifade edebilecek olanları tespit edebilme işidir. Tüm bu süreçler aslında bir mühendislik çalışmasına konu olabilecek niteliktedir lakin nicelikleri onları tek tek işleyip değerlendirmeye müsaade etmeyecek denli çetrefillidir.
Zihindeki nesne ve kavramların bolluğu, kavramları işleyen yazılımın gelişkinliği ve başarılı sonucu tespit eden seçilim programı tüm yaratıcılık faaliyetinin kalitesini de etkiler.
Ozaman Ogilvy zekası ile harmanlanmış bir kalıpla kapatalım bu yaratıcılık meselesini. “Kazanmak için oynayın; yeni müşteri avını spor gibi görüyorum“ demiş David Ogilvy.
Hırslı oynarsanız, ülserden gidersiniz. Geniş yüreklilikle oynarsanız, hata yapsanız da uykunuzdan olmazsınız.
Kazanmak için oynayın ama eğlenmeye de bakın.
