Duyu bütünleme, “Kişinin vücudundan ve dış çevreden gelen duyusal bilgileri, etkin bir şekilde kullanmaya imkan verecek şekilde işlemlediği nörolojik bir süreç” olarak tanımlanmaktadır. Bu süreç merkezi sinir sisteminin duyusal bilgiyi fark ettiği, düzenlediği, algıladığı, yorumladığı ve uygun cevap oluşturduğu farklı basamaklardan oluşur. Duyusal işlemleme, motor becerilerin gelişimi, dikkat ve uyarılabilmenin düzenlenmesi, emosyonel ve davranışsal kontrolün kazanılabilmesi açısından önemlidir. Duyu Bütünleme Bozukluğu (DBB) ise bu basamakların birinde veya birkaçında meydana gelen problemlerden kaynaklı ortaya çıkan bir bozukluktur. Bu bozukluk otizm, DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), disklesi, prematüre doğum, serabral palsi, William Sendromu gibi rahatsızlıkları olan değişik yaş gruplarında sıklıkla görülebilmektedir.
DBB günlük hayatta ne gibi problemlerle karşımıza çıkar?
Duyusal girdinin yetersiz işlemlenmesi; motor, bilişsel ve sosyal-emosyonel gelişme alanlarını olumsuz etkiler. Duyusal işlemleme eksikliği olan çocuklar giyinme, oyun oynama, yemek zamanı ve sosyal etkileşimler gibi günlük durumlara karşı tepkilerini düzenlemede dahi zorlanabilirler. Aynı zamanda duyusal işlemleme problemi olan çocuklarda farklı faktörlerin öğrenme güçlüğüne neden olduğu bildirilmiştir. Çocuğun çevresiyle olan ilişkisi incelendiğinde, çevreden ihtiyaç duyduğu duyusal uyaranları alamaması veya aşırı alması; çevreden elde ettiği duyu girdilerini ise yeterli seviyede düzenleyememesi, deneyimleyememesi ve buna bağlı olarak frontal lob fonksiyonlarını tam olarak geliştirememesi öğrenme güçlüklerine yol açabilmektedir.
Öğrenme güçlükleri demişken disleksiye de değinmek istiyorum. Disleksi tanısı almış olan çocuklarda görsel algı alanlarında bozukluklardan söz edilmektedir. Aynı zamanda görsel dikkatin dislekside kritik bir öneme sahip olduğu; yönetici işlevler, görsel dikkat ve okumayla ilgili ağların bütünleşmesinde zorluklar yaşandığı bildirilmiştir. Çalışmalar, okumayı öğrenmenin özünde iki duyusal sisteme vurgu yapmaktadır. Yazılı kelimeler beyne görsel sistem aracılığıyla ve ilişkili sesler, işitsel sistem aracılığıyla girer. Okumayı öğrenme aynı zamanda derinlemesine kodlanmış çoklu duyusal girdiler gerektirir. Dislekside çoklu duyusal bütünleştirme süreci oldukça sınırlıdır. Araştırmalarda dislekside bozulmuş çoklu duyusal işlemenin olduğu görülmektedir.
Duyu bütünleme bozukluğu nasıl tedavi edilir?
Duyusal bütünleme, esas olarak gelişimsel ve davranışsal bozuklukları olan çocuklar için bir müdahaledir. Duyu bütünleme terapisi; doğru, adaptif ve işlevsel cevapları açığa çıkarmak amacıyla çocuğa göre planlanıp, uygulanan özel programlar ve duyusal olarak zenginleştirilmiş interaktif eğlenceli oyun ve farklı etkinliklerden oluşan bir tedavi şeklidir. Tedavi şekli, “Beynin yapısal veya fizyolojik değişikliklere uğrama yeteneği” olarak ifade edilen nöroplastisite temel alınarak uygulanır. Tedavide zenginleştirilmiş duyusal ortam ve fırsatlarla; çocuklara uygun şekilde yapılandırılmış, duyusal ve motor anlamda belirli zorluklar içeren etkinlikler düzenlenir. Bu yöntemle çocuğun motivasyonu uyarılıp, çocuğu zorlayan ve adaptif yanıtlar meydana çıkaran aktiviteler kullanılır.
Özel Serüven Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
Adres: Yenişehir Mah. Adnan Menderes Blv. No: 68 İzmit/KOCAELİ
Telefon: 0537.470 00 64
seruven.rehabilitasyon.merkezi
NASIL ARANDI: #özel serüven özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi # izmit # kocaeli # duyu bütünleme terapisi
